Departamenti Amerikan i Shtetit ka analizuar fenomenin e Transparencës Fiskale për vendet e marra në analizë. Aty përfshihet edhe Shqipëria dhe rajoni i Ballkanit Perëndimor.
Transparenca fiskale informon qytetarët se si shpenzohen të ardhurat e qeverisë dhe taksave dhe është një element kritik i menaxhimit efektiv të financave publike. Transparenca u ofron qytetarëve një dritare në buxhetet e qeverisë dhe këta qytetarë, nga ana tjetër, i mbajnë qeveritë përgjegjëse. Ai mbështet besimin dhe qëndrueshmërinë e tregut. Raporti i Transparencës Fiskale (FTR) i mandatuar nga Kongresi është një mjet për të identifikuar mangësitë dhe për të mbështetur ndryshimet e nevojshme. Zyra e Çështjeve Makroekonomike (OMA) e Byrosë Shtetërore të Çështjeve Ekonomike dhe Biznesit (EB) përgatit FTR vjetore në konsultim me Byronë Shtetërore të Burimeve të Energjisë (ENR) dhe Agjencinë e SHBA për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID).
Siç udhëzohet nga Kongresi, EB/OMA vlerëson të dhënat mbi transparencën fiskale të mbledhura nga postet tona në 141 vende (ato që kualifikohen për të marrë ndihmën e huaj të SHBA) kundrejt kërkesave minimale dhe publikon rezultatet në faqen e internetit të Departamentit çdo vit. Që vendet të përmbushin kërkesat minimale, qeveritë duhet t’i bëjnë publike dokumentet kyçe buxhetore brenda një periudhe të arsyeshme. Ato duhet të jenë në thelb të plota dhe përgjithësisht të besueshme. Qeveritë duhet të ndjekin gjithashtu një proces transparent për dhënien e kontratave qeveritare për nxjerrjen e burimeve natyrore.
Në raportin e publikuar në shtator 2022, 72 vende plotësuan kërkesat minimale dhe 69 jo. Nga ato 69, FTR identifikoi 27 vende që bënë përparim të rëndësishëm drejt përmbushjes së kërkesave.
Raporti thekson se nga 140 vende të vlerësuara, 72 i plotësojnë kërkesat minimale të transparencës fiskale.
Nga ato që nuk i plotësojnë, thuhet në raport, 25 kanë bërë përparime të rëndësishme drejt përmbushjes së këtyre kërkesave.
“Transparenca fiskale është një element kyç i menaxhimit efektiv të financave publike dhe ndihmon në ndërtimin e besimit në treg”, thuhet në raportin e Departamentit amerikan të Shtetit, i publikuar më 27 qershor.
“Kërkesat minimale të transparencës fiskale përfshijnë posedimin e dokumenteve buxhetore që janë të disponueshme për publikun, në thelb të plota dhe përgjithësisht të besueshme”, thuhet po ashtu në raport.
Raporti mbulon periudhën nga 1 janari deri më 31 dhjetor, 2022.
Vlerësimi mori parasysh informacione nga ambasadat dhe konsullatat amerikane, nga organizatat ndërkombëtare dhe nga organizatat e shoqërisë civile.
Gazeta Shqiptare
